Deniz Erkal 1981 yılında Lefkoşa’da doğdu. Türk Maarif Koleji’nin ardından lisansını Hacettepe Üniversitesi’nde Klinik Psikoloji dalındaki yüksek lisansını ise Yakın Doğu Üniversitesi’nde tamamladı.  2011 yılından beri yürütülen Anne Baba Okulu projesinin kurucu ortağıdır ve bu bağlamda pek çok kurumda ebeveynlere yönelik eğitimler vermektedir. Kognitif ve Davranış terapisti olarak Lefkoşa KDT Merkezi’nde meslek hayatına devam etmektedir.

‍

Psikoloji duygu, düşünce ve davranışlarımızı, başımıza gelen yaşam olaylarını yorumlama biçimlerimizi, biyo-psiko-sosyal dinamikler bağlamında inceleyen, analiz eden, eksiksiz ve bilimsel metodolojilerle   anlamlandırma işini üstlenen bilim dalıdır. Kişinin yaşamı içerisinde, hayatını sürdürmek üzere birtakım sürdürmesi gereken fonksiyonlar var. Düzenli beslenmek, uyumak, uyanmak gibi temel fonksiyonlarda bir gerileme, bir işlevsellik kaybı olması, psikolojik destek başvurusu için ilk düşünülen gerekçe.  Bunun dışında elbette duygu durumundaki değişiklikler de işaret olabilir.  Kişinin mutsuz, çökkün, kaygılı acı içinde hissetmesi veya bazen durumlara uygun olmayan bir yüksek duygu hali içinde olması da başka gerekçeler olarak gösterilebilir. 

‍

Bazı psikolojik rahatsızlıklar kişinin yaşamını tehdit edecek kadar kronik ve tehlikeli olabilir. Örneğin intihar riski içeren bir majör depresyon veya bazı madde bağımlılıkları gibi. Bu nedenle alanda eğitim almadan, ruhsal aygıta müdahale etmeye çalışmanın, hiç de masum bir ihlal olmadığını bilmek gerekiyor. Bir depresyonu, bir kaygı bozukluğunu, bir obsesif kompulsif bozukluğu teşhis edememenin, uzun veya kısa vadede insan yaşamına zarar verecek bir sonuca gitme olasılığı çok yüksek.  Sorunu teşhis edememek ve kişinin doğru, bilimsel tedaviye ulaşmasına engel olmak bir insan ve hasta hakları ihlalidir. Bu teşhis ve tedaviyi yapabilmek için psikiyatristler en az on yıllık bir eğitimden geçerken, klinik psikologlar da lisans, yüksek lisans ve psikoterapistlik eğitimini içeren, yine en az on yıl süren, bir eğitim almak ve bunun ehliyeti için sınavlara girmek zorundadır. Kalıcı iyilik hali, hem danışanın kendisi, hem de ailesi için, yani birden çok insanın hayatını olumlu etkileyecek bir sonuçtur ve bu sonuca ancak bilimsel etkilerle verimliliği kanıtlanmış, güvenilir ve geçerli bir medikal ve terapötik yöntemlerle varılabilir. Geri kalan yöntemler sadece yüzeysel ve geçici bir tutam sahte iyilik halleri yaratabilir ve uzun süreli çalışmalarla da problemlerin nüksedeceği kanıtlanmıştır. 

‍

Psikolojik problemler biyopsikolojik sosyal bağlamda ele alınmadıkça, masanın bir bacağı hep eksik kalacak ve denge bulunamayacaktır.  Kadim felsefelerin ve özellikle yoga gibi öğretilerin iyilik hali üzerinde olumlu etkisi elbette yadsınamaz, ancak kişinin bir psikopatolojik tanı alması ya da psikolojik bozukluğu olması halinde, bütüncül bir tedavi sürecinden geçmesi sadece böyle bir destekle sağlanamaz. Bu karaciğer hastalığı olan bir kişinin sürekli yararlı bir besin tüketerek iyileşmeye çalışması gibidir.  Ortaya çıkan bozukluğu tedavi etmek,  nedenlerini anlamak, kapsamlı bir tetkik yapmayı ve doğru tedaviyi gerektirir. Yoga dışında diğer saydıklarınız ise psikopatoloji halinde yarardan çok zarar verir ve irrasyonel düşünce biçimlerinde aşırı inançlar geliştirilmesine neden olabilir. İyi enerji yaymak, pozitif düşünmeye kendini zorlamak gibi varsayımların, bilimsel gerçeklikle uyumlu bir yanı yoktur.  

‍

Spiritüel etkinlikleri psikolojik desteğin yerine koymaya çalışmak, biyolojik kaynaklı bir takım psikolojik bozuklukların tetiklenmesi veya şiddetinin artması gibi durumlar oluşturabilir. Bunun örneği 2016 yılında Türkiye’de çok trajik bir biçimde yaşandı. Psikotik özellikler taşıyan bir kişi, yanlış inanışlar sonucunda yaşam koçuna karşı düşmanca duygular geliştirmiş ve yaşam koçunu öldürmüştür. Çok ders çıkarılması gereken bu olayın haberleri hala internettedir ve ulaşılabilir. Bu radikal bir örnek olmakla birlikte, meslek ihlallerinin ne noktaya varabileceğini göstermesi bakımından önemli bir olaydır. En iyi ihtimalde ise, danışanın iyileşme yolculuğunda zaman kaybedilir. 

‍

Yoganın özellikle kaygı ve duygudurum bozuklukları ile çalışırken, iyileşmeye katkı koyan bir yanı olduğunu biliyoruz ve kişinin ilgisi varsa öneriyoruz.  Bedensel gelişimi destekleyen her spor dalı yine iyileşme sürecine katkı sağlar. Bununla ilgili bilimsel çalışmalar nettir.  Ancak, psikoterapi yerine geçebilecek başka bir teknik değildir.  Destek yerine sıkıntı yarattığı da çok sık gördüğümüz bir tablodur.

‍

Psikoterapi yolculuğu, ciddi bir zaman dilimi, sorumluluk, istikrar ve davranış değişikliği gerektirir.  Aynı zamanda maddi olarak da ciddi bir giderdir. Yolculuk kolay olmaz, kişinin yaşamına dair kendi payına düşenle yüzleşmesi ve sorumluluk almasını gerektirir. Acıyla kalabilmek, belirsizliğe tahammül gibi zorlu süreçleri içerir. Ruhsal aygıta neştersiz ameliyat yapmak gibidir.  Diğer yöntemler ise kısa süreli ve kolay ulaşılabilirdir. Ticari bir yanı olanların da sosyal medya ve TU yoluyla mucize gibi pazarlanması, çaresiz hisseden kişileri de çareyi buralarda aramaya itmektedir.  Mucize olarak sunulan herkesten ve her şeyden şüphe etmek gerekir. Mucize yöntemlere inanmak isteyebiliriz ancak çok kıymetli bir filozofun da dediği gibi “inanç gerçeği görmek istememektir”. En acı gerçekten bile öğrenecek çok şeyimiz var. Lütfen bilimle kalınız.

‍